گرافیک محیطی

رد پای گرافیست‌ ها، در هیچ‌ جا به اندازه محیط زندگی اجتماعی پر‌رنگ نمی‌ باشد. وقتی در خیابان قدیم می‌ زنیم، نشانه‌ های تصویری و گرافیک محیطی بسیاری مشاهده می‌ شود که هر کدام سعی در ایجاد ارتباط با مخاطب دارند. حتی در جاده‌ های بیرون شهر و بیابان‌ ها نیز می‌ توان نمونه‌ هایی از آثار گرافیست‌ ها را دید.

اصطلاح طراحی گرافیک محیطی ترجمه‌ ی عبارت (Environmental Graphic Design ) است. اصطلاح‌های طراحی گرافیک محیط شهری و طراحی محیطی را نیز برای این مفهوم به کار می برند. در واقع زمانی که یک ساختار گرافیکی در ارتباط مستقیم با گروه های مختلف یک جامعه شهری بوده و هدف آن ایجاد یک فضای زندگی مساعد و دلپذیر و هماهنگ ساختن آن با سن و فرهنگ و خلق و خوی افراد آن جامعه باشد، از آن به عنوان گرافیک محیطی یاد می شود.

به این ترتیب هر آنچه به کمک عناصر تصویری بر مبنای دانش وسیع هنرهای تجسمی و استفاده از امکانات هنرهای زیبا در سطح جامعه مورد استفاده قرار می گیرد. و باعث جلب توجه مخاطب شود در این حیطه است. انسان به واسطه گرافیک با محیط پیرامون خود و با دیگران ارتباط برقرار می کند. به این ترتیب شاید بتوان گفت که گرافیک محیط از مهم ترین زیرشاخه های هنر گرافیک است.

با توجه به معنای گسترده و وسیعی که گرافیک دارد و طیف بسیار متنوعی از عناصر بصری ای که در حیطه تعریف خود جای می دهد. می توان برای آن تاریخچه ای به قدمت نگارگری دانست. به عبارتی تمامی ایدئوگرام‌ ها،پیکتوگرام ها، خطوط هیروگلیف، تزیینات قصرها، کتیبه ها و سنگ نبشته های پادشاهان در به تصویر کشیدن پیروزی ها و صحنه های قدرت نمایی خویش و نیز ستون های سنگی در معابر عمومی را باید جزء مقدم ترین کارهای گرافیک محیط به حساب آورد.

ابزار های مهم در گرافیک محیطی

بیلبورد

بیلبورد همان تابلو تبلیغاتی بزرگ نورپردازی شده ای می باشد که در کنار خیابان های اصلی، اتوبان ها و جاده ها از فاصله دور دیده می شوند. به عبارتی بیلبورد صفحه ای است که بر روی دیوار نصب می گردد، آگاهی می دهد و مطلبی را می رساند. دلیل اصلی جلب توجه عابران و رانندگان بزرگی بیش از حد بیلبورد نیست، بلکه پیام و طرحی است که در آن وجود دارد که در صورت استفاده به جا از بیلبورد می تواند مجذوب کننده و تاثیر گذار باشد. به همین دلیل سرعت انتقال پیام و کیفیت انتقال پیام از نکات مهم استفاده از بیلبورد می باشد.

استند

کاربرد استند بیشتر در نمایشگاه ها، سالن های همایش و کنفرانس ها، فروشگاه ها و مراکز خرید و هتل ها بوده و معمولا به صورت ایستاده یا عمودی و به شکل استوانه ای با چند وجهی ساخته می شوند. ابعاد استند به مراتب کوچک تر از بیلبورد است، اما نحوه اجرای آن مشابه بیلبورد است.

سوپرباس

تبلیغ روی اتوبوس از شیوه های تبلیغاتی نسبتا جدیدی در ایران می باشد. اما در اروپا و امریکا عمری بیش از ۶۰ سال دارد. برخی این اصطلاح را مختص اتوبوس های دو کابین می دانند و بعضی دیگر اجرای تبلیغات روی هر گونه از اتوبوس را سوپرباس می دانند.

به طور کلی اهداف و کاربردهای اصلی گرافیک محیطی در چند زمینه خلاصه می شوند:

• تبلیغات
• امور آموزشی و فرهنگی
• هدایت و راهنمایی و اطلاع رسانی
• کاربرد تفریحی و زیباسازی شهری
• ایجاد نظم و ایمنی
• افزایش سطح اطلاعات و فرهنگ جامعه

اهمیت طراحی گرافیک محیطی

هماهنگی محیط شهر با نوع تبلیغات و طرح های گرافیکی موجود در تابلو ها بنر ها و سایر اجزا تبلیغاتی، مستقیما موضوع بحث طراحی گرافیک محیطی می باشد. در محیط های بیرونی شهر از آنجا که فضایی جهت زندگی و تمدن می باشد، تصویر برجسته یک شهر متشکل از این فضاهاست.

در صورتی که اگر تصویری خشن و نفرت انگیز و یا یکنواخت ایجاد شود تاثیرات بسیار منفی هم در روحیه شهروندان ، هم در تبلیغات کالا و محصولات و همچنین در چشم و ذهن گردشگران و توریست های خارجی خواهد داشت. باید توجه داشت که رعابت اصول گرافیک محیطی نه تنها در موارد یاد شده ضرورت دارد بلکه نکات مثبت دیگری را نیز درپی خواهد داشت. علاوه بر جنبه های تبلیغاتی که هدف بحث ما بود. گرافیک به کاهش آلودگی، کنترل ترافیک، کاهش سردرگمی شهروندان، اعلام اطلاعاتو پیام های آموزشی و بهداشتی و بسیاری از مسائل دیگر موثر می باشد.

رعایت اصول گرافیک محیط در تبلیغات

باتوجه به مواردی که ذکر کردیم به خوبی اهمیت گرافیک در تبلیغات محیط و زیبایی شهری، افزایش بازدهی تبلیغات بصری مانند طراحی بیلبورد ها و طراحی بنر ها درک می شود. طراحی گرافیکی در زمینه ارائه خدمات طراحی و تبلیغات برپایه کاملا علمی و تخصصی فعالیت می نمایید. مهم ترین وظیفه گرافیست ها و طراحان و اصلی ترین ویژگی خدمات آن ها رعایت اصول فنی، علمی و تخصصی در تبلیغات و طراحی می باشد.

 در واقع می توان گرافیک محیطی را به دو بخش تقسیم کرد

• آثاری که در آنها علاوه بر در نظر گرفتن جنبه های زیبایی شناسانه، عنصر ارتباط و انتقال پیام و مفاهیم در درجه اول اهمیت قرار دارد که به آن تبلیغات شهری نیز می گوییم. این نوع تبلیغات می تواند سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی باشد.
• آثاری که جدا از تبلیغات شهری هستند و هدف آنها زیباتر کردن محیط اطراف انسانها و ایجاد ترکیب های زیبا و چشم نواز و تعامل بین انسان و محیط اطراف اوست و در این بین شاید هیچگونه مفهوم و معنای خاصی رد و بدل نگردد. مثل فضای سبز، آب نماها و …

گرافیک محیطی هم در فضاهای باز مثل پارک ها، خیابان ها و معابر شهری و هم در محیط های بسته مثل فضاهای داخلی ساختمان های اداری و تجاری و مترو، نمایشگاه ها و فروشگاه ها دیده می شود. پس با توجه به گستردگی حیطه آن طراح نیز باید علاوه بر دارا بودن دانش هنرهای تجسمی و آشنایی کامل با اصول گرافیک و شیوه های بیانی تصویر، در محدوده ی دانش های دیگری نظیر جامعه شناسی، معماری، شهرسازی، مخاطب شناسی، روان شناسی، علوم ارتباطات و رسانه و دکوراسیون داخلی با اساتید و کارشناسان این رشته ها هماهنگ شده. و از نظریات و تجربیات علمی و تخصصی آنها بهره گیرد.